A intelixencia artificial descobre unha obra de Lope de Vega na Biblioteca Nacional de España

Investigadores das universidades de Valladolid e Viena descubriron no fondo de manuscritos teatrais da Biblioteca Nacional de España (BNE) unha nova comedia de Lope de Vega titulada 'La francesa Laura', unha obra escrita cinco ou seis anos antes da súa morte.

Segundo informou este martes a BNE, o achado foi posible grazas á súa colaboración co proxecto ETSO: Estilometría aplicada ao Teatro do Século de Ouro, dirixido por Álvaro Cuéllar e Germán Vega, os investigadores responsables do achado, e que conta con ata 150 colaboradores dedicados á aplicación de análises informáticas á literatura teatral do Século de Ouro para desentrañar os seus problemas de autoría.

"A intelixencia artificial revelouse como unha grande aliada para a disciplina histórico-filolóxica, unha axuda para a resolución de problemas e para a optimización do tempo e os procesos, cunha potencia de procesamento inusitada ata o de agora, que conseguiu descubrir unha agulla nunha palleira: unha nova comedia escrita por Lope de Vega de entre miles de documentos impresos e manuscritos", segundo a BNE.

Unha nova comedia xenuína do dramaturgo na que se entrevé o contexto político na que foi escrita grazas á presenza e tratamento favorable ao país francés, que xa o título destaca, e que parece indicar que se compuxese no curto período en que a coroa do país veciño aliouse coa española fronte á inglesa a finais dos anos vinte.

A trama transcorre en Francia e xira ao redor de Laura, filla do duque de Bretaña e casada co conde Arnaldo. O Delfín, herdeiro ao trono de Francia, encapríchase dela e disponse a cortexala a calquera prezo.

Pero a protagonista resístese aos envites do príncipe e ás sospeitas do seu marido quen, nun ataque de celos e polo temor á pública deshonra, tenta mesmo acabar coa vida da súa muller mediante un potente veleno.

Finalmente, queda probada a integridade de Laura e restitúese a felicidade na parella.

Ademais, a obra presenta no seu arranque unha decidida defensa da muller, da que poden extraerse estes versos: "Fuera de que a las mujeres les sobran tantas hazañas que en las armas y las letras envidia a los hombres causan".

Tamén se atopa "a delicada" man de Lope na súa descrición do amor en España, que, segundo el, é a nación "máis tenra" cando se trata de namorar: "No he visto dos personas que se quieran como los dos. Es de suerte lo que se aman y requiebran, que parecen españoles, que, aunque es nación tan severa, en llegando a enamorar es de todas la más tierna".

Ademais do labor de investigación de Álvaro Cuéllar (Universidade de Viena) e Germán Vega (Universidade de Valladolid) tamén participaron o grupo PROLOPE, da Universitat Autònoma de Barcelona (UAB), co seu labor de edición e estudo da obra de Lope; así como a aplicación da ferramenta "Transkribus", que permitiu a transcrición automaticamente e "certeira" deste manuscrito tras ser adestrada para este labor.

"Entre as 1.300 comedias transcritas automaticamente (por esta ferramenta), 'La francesa Laura' clasificouse como escrita por Lope de Vega (...) os usos léxicos da obra aliñábanse cos seus estreitamente, e non o facían cos outros 350 dramaturgos da época cos que se contaba no experimento", explicaron.

Iso si, os investigadores non quedaron "sen máis" con este resultado informático e realizaron outras probas como o estudo da versificación (como Lope usaba habitualmente a métrica nas súas obras), ou a ortoloxía (como pronunciaba as palabras e empregaba ditongos, hiatos ou sinalefas).