O xaponés Riken Yamamoto, premio Pritzker de arquitectura 2024

O arquitecto xaponés Riken Yamamoto, gran defensor dos lazos comunitarios no urbanismo, gañou este martes o Premio Pritzker 2024 "por lembrarnos que na arquitectura, como na democracia, os espazos deben ser creados pola vontade do pobo", sinala o xurado.

Yamamoto, nacido en Beijing en 1945 pero asentado en Yokohama (O Xapón) desde o final da II Guerra Mundial, "establece un parentesco entre o público e o privado" e rexeita reducir a vivenda a unha mercadoría sen relación cos veciños, afirma o comunicado do máximo galardón mundial da arquitectura.

Por iso, os seus proxectos de vivenda incorporan elementos relacionais, asegurando que mesmo os residentes que viven sós non estean illados.

En cambio, une culturas, historias e cidadáns de distintas xeracións, con sensibilidade, adaptando a influencia internacional e o modernismo, para "inspirar sociedades harmoniosas a pesar da diversidade de identidades, economías, políticas, infraestruturas, e sistemas de vivenda", afirma o ditame, emitido por un xurado que dirixiu o arquitecto chileno Alejandro Aravena, premiado en 2016.

"Para min, recoñecer o espazo é recoñecer a toda unha comunidade", expresa Yamamoto. "O enfoque arquitectónico actual salienta a privacidade, negando a necesidade de relacións sociais. Con todo, podemos honrar a liberdade de cada individuo mentres vivimos xuntos nun espazo arquitectónico como unha república, fomentando a harmonía entre culturas e fases da vida".

Así, para el os membros dunha comunidade deben coidarse uns a outros. E ao seu xuízo, unha comunidade significa "compartir un espazo, deconstruíndo as tradicionais nocións de liberdade e privacidade", á vez que a arquitectura responde ás necesidades do futuro, permitindo que a vida prospere.

Con estes principios, desenvolveu as influencias das vivendas tradicionais xaponesas 'machiya' e os 'oikos' gregos, nos que as conexións e o comercio eran esenciais para a vitalidade de cada familia.

Nas súas obras, activa o limiar entre a vida pública e a privada, e constrúe abundantes lugares para os compromisos e os encontros casuais. Ademais, abunda na transparencia para que quen está dentro dos seus espazos poidan experimentar a contorna que hai máis aló, mentres que quen pasa poden sentir un sentido de pertenza.

Tamén trata de ofrecer unha continuidade consistente da paisaxe, usando as contornas naturais e construídas preexistentes para contextualizar a experiencia de cada edificio.

O Premio Pritzker é o galardón máis importante no campo da arquitectura e outórgase a un arquitecto vivo cunha obra construída que produce "consistentes e significativas contribucións á humanidade a través da arte da arquitectura", segundo explica a organización.

Yamamoto é o laureado número 53 por este premio, o noveno xaponés, e recibirao esta primavera en Chicago, onde se atopa a Fundación Hyatt, que concede o premio Pritzker.

O ano pasado obtívoo o británico David Chipperfield, residente en Galicia.